کم نبودندعالمانی که دربزرگسالی قدم درمسیردانش آموزی نهادند
كم نبودند عالمانى كه در بزرگسالى، مثلاً سى يا چهل سالگى قدم در مسير دانش آموزى نهادند. براى مثال سيد محسن اعرجى (معروف به
محقق بغدادى و مقدس بغدادى) از اين شمار است.
او در تقدس و تدين و نيز علم و تحقيق به مانند مقدس اردبيلى است و امور شگفت آورى از او نقل مىكنند. وى كتابى فقهى به نام «وسايل
الشيعه» و كتابى اصولى به نام «المحصول» و اثرى رجالى به نام «عدة الرجال» دارد و الحق كه در هر سه دانش تبحر كافى داشته است.
شيخ انصارى پيوسته در رسائل خود از «المحصول» نام برده و بدان استناد مىكند. نقل است كه اين فقيه برجسته تا سىسالگى خواندن و
نوشتن نمىدانست ولى به مرحلهاى رسيد كه از برجستهترين شاگردان وحيد بهبهانى شد.
و نمونه ديگر صاحب رياض است كه آنگونه كه در احوالات ايشان آوردهاند، از سى سالگى تحصيل علم را آغاز كرد.
اين دو بزرگوار عمرى طولانى - مثلاً نود يا صد سال - نداشتند و با وجود اين كه از سىسالگى دانش آموختند، در پى استقامت و كوشش
بىامان خود به مدارج بالاى علمى رسيدند.
«اين مثالها نشان مىدهد كه هيچ كس نبايد به صرف اينكه به سى سالگى يا چهل سالگى رسيده، از طلب علم يا تحصيل اجتهاد مأيوس شود.
بىشك خداست كه منشأ هر توفيق است، ولى بدون كوشش پىگير، انسان به هيچ هدف بلندى نمىرسد».
